Trong tháng vừa qua, Phong trào Houthi ở Yemen đã tiến hành hơn 100 cuộc tấn công đầy ác liệt bằng tên lửa và máy bay không người lái vào các tàu thuyền trên Biển Đỏ. Đây không chỉ là một loạt cuộc tấn công, mà còn là một đợt đánh đổi nguyên liệu vô cùng quan trọng với giá trị hàng hóa toàn cầu lên đến 1.000 tỷ USD.
Đối mặt với tình hình căng thẳng, Mỹ đã khởi động chiến dịch an ninh đa quốc gia để tuần tra khu vực biển này. Nhiều hãng vận tải biển lớn đã phải tạm ngừng lịch trình qua Biển Đỏ, khiến thị trường dầu trở nên căng thẳng và nhạy cảm.
Mục lục bài viết
Biển Đỏ là một trong những tuyến vận tải biển quan trọng
Biển Đỏ là một địa điểm giao thoa quan trọng, không chỉ nối liền với Địa Trung Hải thông qua kênh đào Suez mà còn hình thành tuyến vận tải biển ngắn nhất, kết nối chặt chẽ giữa châu Âu và châu Á. Khoảng 15% lưu lượng vận tải biển toàn cầu chảy qua kênh này.
Bất chấp những nỗ lực của Mỹ để thiết lập liên minh hàng hải bảo đảm an ninh cho tuyến đường quan trọng này, Phong trào Houthi tại Yemen đã tuyên bố sẽ tiếp tục cuộc tấn công vào tàu thuyền trên Biển Đỏ.
Các cuộc xung đột tại Biển Đỏ đã làm tăng chi phí vận tải
Tình hình hiện tại đã khiến nhiều hãng vận tải biển quốc tế như Hapag Lloyd, MSC và Maersk đồng loạt tạm dừng hoạt động trên tuyến đường này. Sự gián đoạn này dự kiến sẽ đẩy giá cước vận chuyển biển lên mức cao chưa từng thấy.
Theo báo cáo mới nhất của CNBC đến ngày 21/12, giá cước vận chuyển một container 40 feet từ Trung Quốc đến Anh đã bất ngờ tăng lên đến 10.000 USD, tức là gấp 4 lần so với tuần trước. Chi phí vận chuyển bằng đường hàng không và đường bộ cũng đồng loạt tăng lên, ảnh hưởng đặc biệt đến doanh nghiệp châu Âu, vì chuỗi cung ứng của họ phụ thuộc nhiều vào tuyến đường qua Biển Đỏ.
Thị trường dầu đang tích cực bám sát các căng thẳng tại Biển Đỏ
Thị trường dầu đang chăm chú theo dõi sát tình hình căng thẳng đặc biệt tại Biển Đỏ, và những ảnh hưởng ban đầu đã lan tỏa đến giá cước vận tải. Vùng biển này hàng năm đón tiếp hơn 17.000 tàu chở dầu, chiếm khoảng 12% tổng lượng dầu thô được vận chuyển bằng đường biển trên toàn cầu. Nỗi lo về nguồn cung đang đẩy giá dầu tăng, và dự báo sẽ kéo dài qua cả quý I năm sau.
Các tác động ngay lập tức đã làm cho giá dầu tăng hơn 1% trong tuần giao dịch vừa qua. Dầu Brent đã vượt mức 79 USD/thùng, đạt đỉnh từ đầu tháng 12, trong khi giá dầu ngọt nhẹ WTI giao tháng 1/2024 đạt hơn 73 USD/thùng, cũng là mức cao nhất trong hơn 2 tuần.
Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), khoảng 12% tổng lượng dầu thô được giao dịch bằng đường biển trên toàn cầu trong nửa đầu năm 2023 là đi qua Biển Đỏ. Các công ty dầu lớn như BP và Frontline cũng đã tuyên bố tránh tuyến đường biển này, góp phần làm gia tăng lo ngại về nguồn cung dầu.
Với sự siết chặt lệnh trừng phạt dầu thô Nga từ phía phương Tây, vai trò của Biển Đỏ trở nên quan trọng hơn, khiến 74% lượng dầu xuất khẩu từ Nga đến châu Á phải chuyển hướng về phía Nam Suez. Điều này đồng nghĩa với việc châu Âu đang phải tăng cường nhập khẩu dầu từ Trung Đông. Sự biến động này đã làm tăng thời gian giao hàng lên đến 18 ngày khi tàu chở dầu phải đổi hướng qua châu Phi thay vì qua Biển Đỏ.
Chia sẻ về triển vọng tương lai, ông Dương Đức Quang, Phó Tổng giám đốc Sở Giao dịch Hàng hóa Việt Nam (MXV), lưu ý rằng giá dầu có thể chịu đựng những biến động khó đoán trong thời gian tới. Căng thẳng ở Biển Đỏ, kết hợp với quyết định của OPEC+ về việc cắt giảm sản lượng, có thể làm hỗ trợ giá dầu vào đầu năm sau. Ông Quang dự đoán giá dầu WTI có khả năng tăng nhẹ và đạt mức trung bình khoảng 78 – 82 USD/thùng trong quý I năm sau.
Nguy cơ gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu trên Biển Đỏ
Hiện nay, ngày càng nhiều tàu chở hàng quyết định giữ chân trên Biển Đỏ, đồng thời các tàu khác đã tắt các hệ thống định vị, buộc các nhà buôn phải thay đổi lịch trình và chi phí vận chuyển. Sự gián đoạn của một trong những tuyến vận tải chủ chốt từ Đông sang Tây trên thế giới đang làm tăng lên lo ngại rằng thương mại quốc tế có thể lại đối mặt với nguy cơ gián đoạn, ngay sau khi mới bắt đầu hồi phục từ đại dịch COVID-19.
Các dữ liệu mới nhất cho thấy có ít nhất hơn 100 tàu container đã thay đổi lộ trình, đi vòng quanh cực Nam châu Phi thay vì qua Biển Đỏ. Họ sẽ phải vượt qua eo biển Gibraltar vào Địa Trung Hải trước khi đến các cảng châu Âu. Điều này dự kiến sẽ làm kéo dài quãng đường vận tải thêm 6.000 hải lý và thời gian giao hàng tăng thêm 3-4 tuần, điều này đồng nghĩa với việc tăng đáng kể chi phí vận chuyển.
“Giá cước vận chuyển container đã tăng lên, đạt mức cao nhất trong năm 2023. Mặc dù mức giá này vẫn thấp so với thời kỳ khủng hoảng chuỗi cung ứng trong thời kỳ COVID, nhưng vẫn cao hơn bất kỳ thời điểm nào khác trong năm 2023,” nhận định của ông Jan Hoffmann, đại diện từ Hội nghị Liên Hợp Quốc về Thương mại và Phát triển (UNCTAD).
Marco Forgione, Tổng Giám đốc Viện Xuất khẩu và Thương mại Quốc tế, bày tỏ lo ngại về việc tình trạng chậm trễ ở Biển Đỏ có vẻ đang leo thang, tiềm ẩn tác động tiêu cực đến chuỗi cung ứng toàn cầu và làm gia tăng vấn đề lạm phát.
Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng mức độ tác động sẽ phụ thuộc vào thời gian mà cuộc khủng hoảng kéo dài. Ông Carsten Brzeski, chuyên gia kinh tế trưởng tại Ngân hàng ING tại Đức, dự đoán rằng mùa mua sắm cuối năm nay sẽ không gặp khó khăn nhiều, nhưng sau đó, những khó khăn có thể quay trở lại, đặt ra thách thức đối với cả cửa hàng và người tiêu dùng. Nếu khủng hoảng kéo dài, ông Brzeski tin rằng lạm phát có thể tăng trở lại vào đầu năm 2024, tạo ra một cảm giác mới, không phải là sự giảm lạm phát như chúng ta thấy trong năm 2021, mà là lạm phát tăng trở lại.
Hãy theo dõi liên tục các bài viết mới được cập nhật trên 69invest.vn để không bỏ lỡ bất kỳ thông tin quan trọng nào về thị trường.
