Tiền tệ là một phạm trù kinh tế được đánh giá là một phát minh vô cùng vĩ đại của nhân loại. Tuy nhiên, hiện nay tình trạng thao túng tiền tệ đang ngày càng nhiều dẫn đến những hậu quả vô cùng nghiêm trọng. Đặc biệt là ảnh hưởng rất lớn đến nhiều quốc gia trên thế giới. Thao túng tiền tệ là gì? Ảnh hưởng to lớn của nó đến nền kinh tế trên thị trường ra sao? Trong bài viết dưới đây, 69 Invest sẽ giải đáp cho bạn những vấn đề nổi bật này.
Mục lục bài viết
Tổng quan về thao túng tiền tệ
Sự xuất hiện của tiền tệ đã làm thay đổi bộ mặt của nền kinh tế và cả xã hội của các quốc gia. Tuy nhiên tình trạng thao túng tiền tệ đang diễn ra ngày càng nhiều ảnh hưởng rất lớn đến nhiều quốc gia trên thế giới.
Khái niệm về thao túng
Thao túng là hành vi nhằm tác động lên người khác hoặc kiểm soát tài sản nào đó. Mỗi người sẽ có một mục đích thao túng khác nhau nên không thể khẳng định thao túng là hành vi tốt hay xấu. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, hành vi này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến quyền lợi của người khác. Vì vậy, chúng ta cần phải nhận thức một cách rõ ràng để từ đó những phản ứng sao cho phù hợp.
Thao túng tiền tệ là gì?
Thao túng tiền tệ là Chính phủ của một nước hạ giá đồng nội tệ so với đồng ngoại tệ với mục đích để giảm giá thành sản phẩm nhập khẩu rẻ hơn các sản phẩm nội địa. Điều này sẽ kích thích người dân mua hàng nhập nhưng động thái cạnh tranh này không lành mạnh trong thương mại quốc tế với mục đích tăng cường xuất khẩu.
Trong các giao dịch giữa hai quốc gia, tỷ giá ảnh hưởng rất lớn đến cán cân thương mại song phương. Chính vì vậy mà để tăng cường xuất khẩu, Chính phủ của nước đó sẽ ký FTA, giảm thuế hoặc thao túng tiền tệ. Việc thao túng tiền tệ chính là việc mà quốc gia cố tình can thiệp vào tỷ giá hối đoái nhằm mang lại lợi ích thương mại cho mình. Ngoài ra, nó còn khiến quốc gia nhập khẩu phải chịu thâm hụt ngày càng lớn về mặt thương mại.
Xem thêm: Các nhà đầu tư bán lẻ đổ xô vào các công ty AI vốn hóa nhỏ khi Big Tech chiến đấu giành thị phần
Đặc điểm của thao túng tiền tệ
Thao túng tiền tệ có lẽ đang là cụm từ được quan tâm nhiều nhất trong thời gian gần đây. Theo nhiều nguồn tin cho rằng Hoa Kỳ đã cho Việt Nam, Thụy Sĩ và ba nước nước khác vào danh sách các nước có hoạt động thao túng tiền tệ. Điều này gây nên hậu quả lạm phát và làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế chung.
Việc thao túng tiền tệ được Mỹ đưa thành đạo luật vào năm 1988 và yêu cầu Bộ Tài chính Mỹ (United States Department of the Treasury) theo dõi. Báo cáo hàng năm về tình hình tỷ giá hối đoái giữa Mỹ và những đối tác thương mại lớn.
Trong trường hợp các chủ thể phát hiện ra quốc gia nào thao túng tiền tệ. Đạo luật này yêu cầu Bộ Tài chính sẽ thương lượng và loại bỏ việc thao túng để tạo nên lợi thế cạnh tranh. Dẫn đến việc trao đổi thương mại không công bằng đối với Mỹ.
Các tiêu chí được thương lượng hóa cụ thể gồm những tiêu chí như:
- Thặng dư thương mại hàng hóa song phương với Hoa Kỳ ít nhất là 20 tỷ USD.
- Thặng dư cán cân vãng lai tương đương tối thiểu 2% GDP.
- Can thiệp một chiều và kéo dài trên thị trường ngoại tệ được thể hiện qua việc mua ròng ngoại tệ trong ít nhất 6 tháng trên 12 tháng với tổng lượng ngoại tệ mua ròng ít nhất là 2% GDP.
Về bản chất, việc thao túng tiền tệ chính là hoạt động điều chỉnh tỷ giá tiền hay mệnh giá tiền của quốc gia mình thấp hơn so với mệnh giá của nước ngoài. Hoạt động này sẽ giúp các hoạt động nhập khẩu sản phẩm về nước rẻ hơn nhằm kích thích người dân mua hàng nhập khẩu.
Xem thêm: Nexo loại bỏ tất cả các chi nhánh tại Hoa Kỳ khỏi sản phẩm kiếm tiền lãi của mình
Ảnh hưởng và tác hại của thao túng tiền tệ
Thực chất, hoạt động thao túng tiền tệ chính là một hoạt động chơi xấu và đáng bị lên án. Trong công cuộc chạy đua để trở thành nước có nền công nghiệp tiên tiến và hiện đại. Việc đầu tiên nên làm đó là giữ được sự công bằng trong việc cạnh tranh phát triển. Một đất nước có các hành động chơi xấu sẽ bị đánh giá thấp và áp đặt các điều lệ khắt khe hơn lên chính sản phẩm của quốc gia đó.
Ảnh hưởng lớn nhất của việc thao túng tiền tệ đó là gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến nền kinh tế chung của đất nước. Đặc biệt là cán cân xuất – nhập khẩu của các mặt hàng xuất khẩu. Chúng cũng có thể gây nhũng loạn thị trường khiến cho việc kinh doanh gặp nhiều khó khăn.
Có nhiều mặt hàng xuất khẩu bị đánh thuế cao hơn bình thường dẫn đến thiệt hại nặng nề cho chủ sản xuất. Ngoài ra, các chủ thể là các nhà đầu tư nước ngoài cũng sẽ gặp phải những khó khăn khi quyết định đầu tư. Chính vì thế mà việc công khai và minh bạch là điều rất quan trọng để khẳng định lòng tin cho các đối tác nước ngoài.
Việc thao túng tiền tệ còn làm hạn chế khả năng xuất khẩu hàng hóa sang các thị trường lớn hơn. Các mặt hàng này còn phải chịu mức thuế rất cao so với thị trường.
Xem thêm: Thị trường ngoại hối là gì? Đặc điểm của thị trường ngoại hối
Tình hình thao túng tiền tệ ở Việt Nam
Vào ngày 16/4/2021, Bộ Tài chính Mỹ đã thông báo không có đủ bằng chứng để kết luận Việt Nam thao túng tiền tệ. Như đã nêu trong báo cáo “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương lại lớn của Mỹ” vào hồi tháng 12/2020.
Trong giai đoạn đó, Bộ Tài chính Mỹ đã dán nhãn thao túng tiền tệ cho Việt Nam và Thụy Sĩ dựa cho 3 tiêu chí đó là: Thặng dư thương mại hàng hóa với Mỹ ít nhất 20 tỷ USD, thặng dư cán cân vãng lai tương đương ít nhất 2% tổng sản phẩm quốc nội. Can thiệp một chiều và kéo dài thị trường ngoại tệ qua việc mua ròng ngoại tệ trong ít nhất 6 tháng trên 12 tháng.
Sau cáo buộc đó, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam đã chính thức lên tiếng và khẳng định việc điều hành tỷ giá những năm qua trong khuôn khổ chính sách tiền tệ chung. Ngoài ra, chính sách điều hành tỷ giá nhằm mục đích thực hiện mục tiêu nhất quán là kiểm soát lạm phát và ổn định nền kinh tế vĩ mô. Chứ không nhằm tạo lợi thế cạnh tranh không công bằng trong thương mại quốc tế.
Kết luận
Trên đây là những chia sẻ của 69 Invest về thao túng tiền tệ cùng những ảnh hưởng mà nó mang lại cho nền kinh tế vĩ mô. Hy vọng bài viết có ích đối với bạn trong việc tìm hiểu và trau dồi kiến thức về thị trường tiền tệ. Chúc bạn thành công!
