Do một số vấn đề bất cập còn tồn tại trong cơ chế, chính sách khiến cho các doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu dù lỗ rất nặng nhưng vẫn phải duy trì việc kinh doanh.

Vào ngày 14/2, Hội nghị góp ý dự thảo nghị định sửa đổi về kinh doanh xăng dầu được tổ chức bởi Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) cùng với Bộ Công Thương. Tại hội nghị, hơn 300 doanh nghiệp bán lẻ, phân phối và đầu mối xăng dầu đến từ 50 tỉnh thành trên cả nước đã tham gia.

Ông Hà Thanh Tùng – đại diện doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu ở Hà Giang – cho biết: nhóm doanh nghiệp bán lẻ của ông có 9.000/17000 cửa hàng xăng dầu trên cả nước và cung cấp 27.000 việc làm cho người lao động. Ông Tùng tính toán: “Nếu tính bình quân một cửa hàng xăng dầu đầu tư xây dựng khoảng 10 tỷ đồng thì tổng tài sản lên tới 90.000 tỷ đồng.”

Ông cũng cho biết thêm về chi phí tối thiểu của một cửa hàng bán lẻ xăng dầu gồm: lương nhân viên 30 triệu đồng/tháng, khấu hao 30 triệu đồng/tháng, bảo vệ 10 triệu đồng/ tháng, thuế đất và sửa chữa hao hụt 10 triệu đồng/tháng, chi phí kế toán và trả lãi ngân hàng 20 triệu đồng/tháng. Tính tổng các chi phí vào khoảng 100 triệu đồng/tháng.

Ông ước tính số tiền thua lỗ của các doanh nghiệp bán lẻ thời điểm cao nhất vào khoảng 900 tỷ đồng/tháng. Lũy kế từ tháng 3/2022 đến nay, các doanh nghiệp thua lỗ khoảng 3.000-4.000 tỷ đồng. Nhiều doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu đang đứng trước nguy cơ xin rút giấy pháp và tạm dừng việc kinh doanh.

Sự công bằng doanh nghiệp bán lẻ đáng được nhận

Theo ông Tùng, các doanh nghiệp bán lẻ cần được đối xử một cách công bằng, thị trường xăng dầu phải đảm bảo ổn định và hài hòa lợi ích. Ông cũng đề xuất công nhận sự tồn tại của doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu trong xây dựng Nghị định 83 và Nghị định 95 sửa đổi, với mong muốn doanh nghiệp có được cá quyền và nghĩa vụ bình đẳng như các doanh nghiệp đầu mối.

Bên cạnh đó, ông cũng đề nghị quy định lại lợi nhuận định mức, chi phí kinh doanh định mức ở khâu bán lẻ một cách hợp lý để đảm bảo sự công bằng, không có phân biệt đối xử,… Trong đó, chi phí định mức nên chia thành 3 khâu, khâu bán lẻ khoảng 3-5%; lợi nhuận định mức của khâu bán lẻ khoảng 2-2,5%.

Đại diện doanh nghiệp bán lẻ Hà Giang cho rằng với mức giá bán lẻ xăng dầu hiện nay, sau khi trừ đi các chi phí khoảng 100 triệu đồng/tháng, các doanh nghiệp bán lẻ có thể lãi được khoảng 18 triệu đồng/tháng.

Cùng ý kiến với ông Tùng, Tiến sĩ Giang Chấn Tây – đại diện doanh nghiệp bán lẻ xăng dầu ở Trà Vinh – cho biết: thời gian vừa qua, các doanh nghiệp bán lẻ đã bị bỏ rơi, điều này dẫn đến việc thua lỗ kéo dài và trở nên nặng nề. Ông nghĩ cần có quy định về chiết khấu tối thiểu xăng dầu.

Tiến sĩ cho rằng đây là công cụ quản lý Nhà nước hữu hiệu khi trong công thức giá cơ sở nhằm đảm bảo sự ổn định trong mọi hoạt động của cả hệ thống kinh doanh xăng dầu.

Theo ông Tây, phần chiết khấu còn lại là sự linh hoạt của các nhà cung cấp nhằm mục đích tranh giành thị phần. Đây cũng là phần tăng thêm được hưởng của các doanh nghiệp bán lẻ. Nếu không lấy được hàng từ nhiều nguồn, doanh nghiệp bán lẻ sẽ không có phần tăng thêm này và thị trường sẽ trở nên cứng nhắc.

Ông cũng chỉ rõ, chi phí lưu thông trong công thức tính giá cơ sở cần phải được chia rõ phần chi phí và lợi ích ở 3 khâu như sau: doanh nghiệp đầu mối, nhà phân phối và doanh nghiệp bán lẻ.

Bên cạnh đó, ông cho rằng doanh nghiệp bán lẻ nên được lấy hàng ở ít nhất 3 nguồn và Nhà nước nên để cho các doanh nghiệp đầu mối tự định giá bán lẻ xăng dầu của mình.

Quan điểm của nhà phân phối và các doanh nghiệp đầu mối

Ông Nguyễn Hồng Nam – Trưởng ban chính sách kinh doanh Tập đoàn xăng dầu Việt Nam Petrolimex (PLX) cho biết dưới góc độ của một thương nhân đầu mối rằng lĩnh vực kinh doanh xăng dầu có rất nhiều thành phần tham gia.

Hiện nay, các nhà đầu mối phải lưu trữ kho 20 ngày. Tuy nhiên, do công thức giá có biên độ quá mạnh khi giá giảm thì hàng tồn kho của doanh nghiệp rất lớn. Vì lý do này, ông Nam nói thêm rằng các doanh nghiệp đầu mối không có đủ nguồn lực để chia sẻ chiết khấu cho bên bán lẻ. Việc thay đổi giá 7 hay 15 ngày không quan trọng bằng việc các doanh nghiệp này bao quát được tồn kho.

Ông cũng cho rằng việc mua hàng từ nhiều nguồn đang làm khó cơ quan nhà nước.

Ông đề xuất đảm bảo chiết khấu cho các thành phần còn lại như nhà phân phối hay công ty đầu mối nếu quy định chiết khấu ổn định cho doanh nghiệp bán lẻ.

Ông Phạm Văn Thoại – Chủ tịch Saigon Petro – cho rằng các doanh nghiệp đầu mối phải chia sẻ lợi nhuận và khó khăn với doanh nghiệp bán lẻ để có sự hài hòa lợi ích.

Ông cho biết thêm về vấn đề nhập khẩu xăng dầu, việc nhập khẩu không hề dễ dàng đối với các doanh nghiệp đầu mỗi, đặc biệt là khi tỷ giá chênh lệch lớn dẫn đến giá dầu cao. Ông nhấn mạnh rằng các doanh nghiệp đầu mối trong thời gian qua cũng lỗ nặng.

Ông Thoại bày tỏ cũng muốn bỏ quỹ bình ổn để đưa giá xăng dầu theo giá thị trường nhưng việc này không thể làm trong một sớm một chiều mà cần có sự điều tiết từ từ.

Với góc độ một nhà phân phối, ông Hoàng Trung Dũng – Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Phát triển phụ gia và sản phẩm dầu mỏ (APP) – cho rằng 2 Nghị định 83 và Nghị định 95 sửa đổi đã và đang hoạt động tương đối ổn định.

Theo ông Dũng, 2 Nghị định trên về cơ bản đã đầy đủ. Tuy nhiên, ông kiến nghị giữ nguyên quy định các thương nhân phân phối được mua xăng dầu từ nhiều nguồn. Bên cạnh đó, ông cũng đề xuất giữ nguyên quy định về thời gian điều chỉnh giá là 15 ngày theo Nghị định 85.

Theo ông, việc sửa thời gian điều chỉnh giá 10 ngày sẽ gây ra nhiều bất cập trong điều hành giá như trùng với ngày nghỉ, ngày lễ, ngày Tết,…

69 Invest