Hiện nay trên thị trường tiền tệ, thương phiếu là một trong bốn công cụ lưu thông cơ bản bên cạnh tín phiếu kho bạc, chứng chỉ tiền gửi và kỳ phiếu ngân hàng. Loại chứng chỉ này được coi là có thể thay thế tiền mặt hiệu quả và góp phần điều tiết thị trường tài chính. Để giúp các nhà đầu tư hiểu rõ hơn về Thương phiếu là gì? 69 Invest đã tổng hợp lại trong bài viết dưới đây những thông tin quan trọng và ưu lẫn nhược điểm của thương phiếu.
Mục lục bài viết
Thương phiếu là gì?
Thương phiếu, trong tiếng Anh là Commercial Paper, là một chứng chỉ có giá biểu thị lệnh yêu cầu thanh toán của chủ nợ hoặc cam kết thanh toán nợ vô điều kiện một số tiền cụ thể của bên vay trong một khoảng thời gian nhất định.
Chủ yếu, thương phiếu được phát hành bởi các tập đoàn và tổ chức tài chính lớn, có độ uy tín cao nhằm huy động vốn để thanh toán các chi phí ngắn hạn. Thời gian đáo hạn của loại công cụ này có thể là vài tuần hoặc vài tháng, hiếm khi nào vượt quá 270 ngày.
Thương phiếu thường được bán với giá chiết khấu, thấp hơn mệnh giá thực tế của nó do tính rủi ro không được đảm bảo bằng tài sản của công cụ nợ. Thu nhập của người nắm giữ thương phiếu chính là khoản tiền chênh lệch giữa mệnh giá và giá phát hành.
Xem thêm: Cổ phiếu là gì? Sự khác biệt giữa cổ phiếu và trái phiếu
Đặc điểm của thương phiếu
- Tính lưu thông
Thương phiếu là một loại chứng từ có giá trị, nó mang tính trừu tượng và tính bắt buộc trả tiền nên do đó nó có tính lưu thông. Thương phiếu có thể được chuyển nhượng từ người này sang người khác trong khoảng thời hạn có hiệu lực dưới nhiều hình thức như: cầm cố, chiết khấu hoặc thế chấp để vay vốn tại Ngân hàng thương mại hay và tái chiết khấu tại Ngân hàng Trung ương.
- Tính trừu tượng
Người ký phát thương phiếu không cần phải nêu ra lý do của việc lập thương phiếu, bao gồm cả lý do nợ và tên người thụ hưởng. Thay vào đó, thông tin ghi tên thương phiếu chỉ cần có những thông tin khái quát như số tiền nợ, thời hạn thanh toán nợ, lãi suất và thông tin người trả. Do đó, giá trị pháp lý của thương phiếu không phụ thuộc vào nguyên nhân phát sinh nghĩa vụ thanh toán và khoản nợ ghi trên thương phiếu hoàn toàn độc lập với hợp đồng mua bán cơ sở phát sinh (nếu trong quan hệ kinh doanh).
- Tính bắt buộc trả tiền
Pháp luật Việt Nam quy định người đi vay phải trả tiền cho người thụ hưởng đúng hạn quy định không được trì hoãn hay từ việc trả tiền trừ khi đã có thỏa thuận khác trước đó.
Cách thức phát hành của thương phiếu
Thương phiếu thường được phát hành theo hai cách sau:
- Thứ nhất là công ty phát hành có thể trực tiếp bán chứng khoán nợ cho các nhà đầu tư.
- Thứ hai là công ty phát có thể bán chúng cho một đại lý, người này sau đó sẽ lại quay qua bán cho các nhà đầu tư.
Các công ty sẽ bán loại giấy nợ này theo mức giá chiết khấu, tức là bạn sẽ trả ít hơn so với mệnh giá của nó. Các doanh nghiệp thường đặt ra mức mệnh giá tối thiểu là 100.000 đồng với các kỳ hạn từ 1 đến 270 ngày, mặc dù trung bình thời gian đáo hạn là vào khoảng 30 ngày. Đối với các thương phiếu có mệnh giá tối thiểu cao thì các nhà đầu tư cá nhân hâu như không thể tiếp cận được, loại này chủ yếu phục vụ cho các tổ chức đầu tư nợ như quỹ thị trường tiền tệ.
Mặc dù thương phiếu không được đảm bảo, nhưng nhà đầu tư cũng không cần phải quá lo lắng vì rủi ro vỡ nợ thực tế là tương đối thấp. Các tổ chức phát hành nói chung đều có uy tín và danh tiếng rất tốt trên thị trường, nhiều doanh nghiệp, tổ chức còn xuất hiện trên các bảng xếp hạng tín nhiệm với thứ hạng rất cao nữa.
Xem thêm: Lệnh market là gì? Ưu và nhược điểm của lệnh market
Ưu điểm và nhược điểm của thương phiếu
Khi tìm hiểu về thương phiếu là gì, thì chúng ta cũng không nên bỏ qua 1 khía cạnh khác vô cùng quan trọng đó là ưu – nhược điểm của nó đúng không nào? Cụ thể ra sao, mời bạn theo dõi tiếp dưới đây
1. Ưu điểm của thương phiếu
Tính thanh khoản cao
Các công ty phát hành phát hành nhiều thương phiếu là vì chúng có tính thanh khoản cao. Mức độ huy động tiền mặt từ doanh nghiệp đến tay người tiêu dùng là cực kỳ lớn. Đồng thời, khi thực hiện cầm cố thương phiếu tại ngân hàng, thi quy trình diễn ra vô cùng dễ dàng, không những thế họ còn có thể tái chiết khấu cho người thụ hưởng. Đây là một trong những ưu điểm lớn nhất của thương phiếu.
Tính đảm bảo chắc chắn
Chỉ những doanh nghiệp có độ uy tín, tín nhiệm cao mới được phép phát hành thương phiếu. Vì thế những chủ sở hữu thương phiếu sẽ không lo bị mất tiền.
Giúp ngân hàng kiểm soát tiền tệ
Ngân hàng Nhà nước thường cố gắng huy động những khoản thu nhập từ nguồn tiền nhàn rỗi của người dân bằng cách gia tăng lãi suất tiền gửi. Nhờ đó, giá tiền tệ ổn định, hiện tượng lạm phát giảm mạnh.
2. Nhược điểm của thương phiếu
Do tính trừu tượng của thương phiếu, sẽ dẫn đến tình trạng hai doanh nghiệp thông đồng nhau lập ra thương phiếu khống (thương phiếu không phát sinh từ quan hệ mua bán chịu) để mang đến ngân hàng xin chiết khấu hoặc cầm cố. Chính điều này đã làm cho cơ sở đảm bảo của thương phiếu là tín dụng hàng hoá không thể tồn tại, số tiền cho vay được ngân hàng phát ra không có cơ sở đảm bảo.
Với những nhược điểm sẵn có của tín dụng thương mại, khó có thể mở rộng qui mô (khối lượng) và thời gian mua bán chịu hàng hoá trong trường hợp nhu cầu mua chịu quá lớn và thời gian quá lâu.
Quan hệ mua bán chịu này chỉ có thể phát sinh giữa những doanh nghiệp tín nhiệm, có giao dịch thường xuyên với nhau.
Tuy vậy, do tín dụng thương mại tồn tại song song với tín dụng ngân hàng nên những khiếm khuyết nêu trên của tín dụng thương mại và của sự vận dụng thương phiếu sẽ giảm đến mức xem như không đáng kể.
Xem thêm: Đầu cơ là gì? Ưu, nhược điểm của đầu cơ
Khi nào doanh nghiệp nên phát hành thương phiếu?
Sau khi tham khảo tất cả những phần ở trên của bài viết, nhiều người thắc mắc, tại sao các công ty, doanh nghiệp không lựa chọn huy động vốn bằng các phương pháp khác như vay ngân hàng, phát hành cổ phiếu, trái phiếu… mà lại lựa chọn phát hành thương phiếu.
Câu trả lời là khi doanh nghiệp cần ngay một số lượng vốn lớn mà các thủ tục vay vốn ngân hàng hay các phương án khác quá lằng nhằng và mất nhiều thời gian. Doanh nghiệp không có đủ vốn để xoay vòng cho hoạt động sản xuất kinh doanh kịp thời. Lúc này thì phát hành thương phiếu là lựa chọn phù hợp nhất.
Xem thêm: Giá trị chứng khoán quyền là gì? Những điều cần biết về giá trị chứng khoán quyền
Các nhà đầu tư cá nhân có thể mua thương phiếu bằng cách nào
Sau khi tìm hiểu về thương phiếu là gì, cũng như các đặc điểm liên quan đến nó, chắc các bạn cũng đang tò mò liệu các nhà đầu tư cá nhân làm thế nào để mua được thương phiếu.
Các nhà đầu tư cá nhân không thể tiếp cận thương phiếu dễ dàng như các tổ chức tài chính khác. Tuy nhiên điều đó không có nghĩa là các nhà đầu tư không thể đầu tư vào chúng – nó chỉ có nghĩa là con đường đầu tư của bạn hơi khác một chút. Loại giấy nợ này thường được bán trực tiếp cho các nhà đầu tư tổ chức như các quỹ thị trường tiền tệ. Các nhà đầu tư cá nhân như bạn có thể đưa nó vào danh mục đầu tư của mình bằng cách đầu tư vào các quỹ thị trường tiền tệ này.
Thương phiếu ngày càng trở nên phổ biến hơn đối với các nhà đầu tư nhỏ lẻ nên bạn cũng đừng lo lắng quá nếu muốn đầu tư vào loại giấy nợ này.
Kết luận
Qua những chia sẻ trong bài viết trên 69 Invest chắc chắn đã giúp bạn đọc đã hiểu được phần nào thương phiếu là gì, phân loại thương phiếu, đặc điểm thương phiếu, ưu nhược điểm của thương phiếu. Từ đó có thể sử dụng công cụ tài chính này một cách hiệu quả để khắc phục tiền vốn.